قیلوله

بیمارانی که به زخم معده دچار شده‌اند باید عادت‌های غذا خوردن را تغییر دهند. غذاهای دیرهضم و پرچرب نخورند و در مقابل، غذاهایی مثل آش جو، شیربرنج و فرنی بیشتر مصرف کنند. غلامرضا کرد افشاری، متخصص طب سنتی گفت: رعایت رژیم غذایی مناسب در کنترل بسیاری از اختلالات گوارشی نقش بسزایی دارد؛ به طوری‌که نداشتن الگوی مناسب غذا، عوارضی را بر سیستم گوارشی گذاشته که یکی از آن‌ها ایجاد زخم معده است. به طوری که اگر به مدت طولانی غذا خورده نشود ترشحات معده کم شده و زخم‌های اثنی عشر و معده در طی آن ایجاد می‌شود. این افراد باید عادت غذا خوردن خود را تغییر دهند، با آرامش و آهسته غذا بخورند و غذا را خوب بجوند. وی افزود: بیماران دچار زخم معده باید از غذاهای سنگین و پرچرب و دیرهضم پرهیز کنند و از غذاهایی با حجم کم استفاده کنند. غذاهای مفید برای این بیماران آش جو، شیربرنج و فرنی است به خصوص برای بیمارانی که دارای معده گرم هستند. برنج، ضد زخم معده و روده‌ها بوده و زمانی که با شیر تهیه شود از خونریزی زخم معده و روده جلوگیری می‌کند. بگفته وی، سالم‌ترین روغن برای بیمارانی که دچار مشکلات معده هستند روغن‌ زیتون است.

تدابیر طب سنتی برای رفع زخم معده
سید جواد علوی، کارشناس طب سنتی درباره تدابیر زخم معده می گوید: افراد قبل از گرسنگی غذا مصرف نکنند و قبل از سیر شدن دست از غذا بکشند. هر لقمه را 30 تا 40 بار بجوند. سر سُفره حرف نزنند. مصرف مایعات و میوه و ماست با فاصله قبل و بعد از غذا را رعایت کنند و چند نوع غذا را با هم نخورند. وی درباره پرهیزات غذایی عنوان کرد: بهتر است افراد مبتلا به زخم معده غذاهای تند، شور، ترش، پُر ادویه، چرب، سرخ‌کرده، کارخانه‌ای، آماده و سنگین مصرف نکنند. همچنین، از مصرف قهوه، کاکائو، چای پررنگ، نوشابه گازدار، غذاهای خمیری، فست فود و آب یخ پرهیز کنند. سبزی‌هایی مثل نعناع، گشنیز و کرفس علاوه بر اینکه تقویت‌کننده معده هستند، سردی معده، زخم و ناراحتی‌های گوارشی را برطرف کرده و مسکنی برای دردهای معده هستند. این کارشناس طب سنتی درباره غذاهای مفید برای درمان زخم معده افزود: از غذاهای مفید می‌توان به آش جو، شیر برنج، فرنی شیر بُز (خصوصاً برای معده‌های گرم)، گوشت جوجه مرغ که با کمی زرشک و سماق طعم‌دار شده، مخلوط برنج سفید یک واحد و جو پوست‌کنده نیم واحد که با آب پخته شده و سپس نیم واحد نشاسته که در آب سبوس گندم حل شده را به آن اضافه کرده تا خوب بپزد و مثل حریره شود و در انتها 5 گرم صمغ عربی و 5 گرم کتیرا اضافه شود و به‌صورت نیم گرم مصرف شود. همچنین می‌توان به خوراکی‌هایی مثل شربت آب و عسل، جلاب و ماءالشعیر طبی، به، گلابی، سیب، مویز، مربای بالنگ، مربای آمله، مربای هلیله و مربای پوست پسته، خاکشیر و نبات و آب جوش،  جویدن سقز، مصطکی و عسل روزی 4 تا 5 بار نیز اشاره کرد. همچنین می توان مخلوط 15 گرم زنیان، 20 گرم شیرین‌بیان، 15 گرم انیسون، 10 گرم زیره سبز، 15 گرم سیاه‌دانه را نرم کوبیده و بعد از هر غذا، یک قاشق مرباخوری مصرف کرد.

خوراکی‌های مفید برای معده
غلامرضا کرد افشاری، متخصص طب سنتی، مصرف سبزی‌هایی مانند گشنیز، کرفس و نعناع را برای تقویت معده، پاکسازی و رفع دردهای آن مفید دانست و گفت: برای رفع دردهای معده، بهترین روش، رعایت آداب صحیح غذا خوردن است و بهترین علاج، کم کردن غذا و رعایت کردن اصول غذا خوردن است. زنجبیل گیاهی است که تقویت‌کننده معده است و سوءهاضمه و رطوبت‌های زائد چسبیده به سطح معده و روده‌ها را پاک می‌کند. همچنین ماش نسبت به سایر حبوبات نفخ کمتری ایجاد می‌کند و مصرف بادام نیز برای رفع ناراحتی‌های گوارشی مفید است. سبزی‌هایی مثل نعناع، گشنیز و کرفس علاوه بر اینکه تقویت‌کننده معده هستند، سردی معده، زخم و ناراحتی‌های گوارشی را برطرف کرده و مسکنی برای دردهای معده هستند.
از دیدگاه طب سنتی، سوزش معده و ترش کردن آن می‌تواند به دلیل رطوبت زیاد در دهانه معده باشد که در این صورت احساس سوزش با گرسنگی بهبود می‌یابد و با مصرف غذا تشدید می‌شود. گاهی نیز سوزش و ترش کردن معده به دلیل سودایی است که در دهانه معده ریخته می‌شود که در این صورت سوزش با غذا خوردن بهبود می‌یابد. در هرصورت افرادی که دچار سوزش معده و ترش شدن آن می‌شوند بهتر است از غذاهای غلیظ و نان‌هایی مثل فطیر و باگت که هضم خوبی ندارند بپرهیزند و از گوشت‌هایی استفاده کنند که به‌صورت کبابی بوده و سریع هضم شوند. اگر سوزش و ترش کردن معده با غذا خوردن بهتر می‌شود، می‌توان از شربت سکنجبین استفاده کرد. کرد افشاری گفت: مصرف مخلوط کنجد له‌شده با نبات، ترشی و رطوبت معده را برطرف می‌کند. همچنین استفاده از دم‌کرده بابونه، نعناع و رازیانه، سوزش معده را تسکین می‌بخشد.

فرآوری: مریم مرادیان نیری
تبیان